Paragraaf 2 Weerstandsvermogen en risicomanagement

Hieronder volgt een overzicht waarin de weerstandscapaciteit, de risico's en de weerstandsratio van de gemeente Neder-Betuwe zijn weergegeven.

De weerstandscapaciteit
In de afgelopen jaren ontwikkelde de weerstandscapaciteit van de gemeente Neder-Betuwe zich positief. De doelstelling van “het creëren van vet op de botten” is behaald. Mede door het feit dat de ingecalculeerde risico’s sterk daalden, ontstond er een fors surplus (weerstandsvermogen) binnen de weerstandscapaciteit. Na het besluit om het surplus binnen de weerstandscapaciteit in te zetten als dekking voor incidentele uitgaven, is de weerstandscapaciteit weer gedaald.

Bij de begroting 2023 bepaalden we onze weerstandscapaciteit op € 8.446.000. Deze geraamde weerstandscapaciteit bestaat uit een algemene reserve van € 8.190.000, een budget voor onvoorziene uitgaven € 50.000 en een verwacht begrotingsoverschot van € 290.000.

De begroting 2023 inclusief alle vastgestelde begrotingswijzigingen laat een weerstandscapaciteit zien van € 17.581.000. Deze geraamde weerstandscapaciteit bestaat uit een algemene reserve van € 14.712.000 en een begrotingsoverschot van € 2.869.000. De toename van de algemene reserve is onder andere het gevolg van de winstuitkering van Medel 1 en het voordelige resultaat van de Jaarstukken 2022.

Als de Jaarstukken 2023 conform voorstel worden vastgesteld, neemt de weerstandscapaciteit fors toe. De weerstandscapaciteit bereikt dan een stand van € 22.214.000.

De risico's
De afgelopen jaren is fors ingezet op het verminderen van, het beheersbaar maken van en het concreet vertalen van risico’s. Ook zijn risicovolle projecten beëindigd of fors verminderd. Deze inzet heeft zijn doel behaald. We zien een dalende lijn van risico’s waarvoor een risico-inschatting moet plaatsvinden. Het totaal van ingeschatte risico’s is gedaald van € 13 miljoen in 2014 naar €3,8 miljoen in 2023. Het is en blijft van belang dat we inzetten op risicomanagement. Het is van belang te onderstrepen dat niet alle risico's weg te nemen zijn. Er zullen altijd risico's blijven.

De weerstandsratio
De weerstandsratio is een uitkomst of verhouding van de weerstandscapaciteit en de risico’s. Bij de begroting 2023 was er sprake van een ratio van 2,5. Bij de begroting na wijziging is er sprake van een ratio van 5,1. Deze toename is ontstaan door de ontvangen winstuitkering van Medel 1.

Als de Jaarstukken 2023 conform voorstel worden vastgesteld, neemt, door het resultaat van deze Jaarstukken, de weerstandscapaciteit en de weerstandsratio toe. De weerstandscapaciteit zal een stand bereiken van € 22.214.000 en de ratio zal een stand van 6,5 bereiken.

Het uitgangspunt op basis van het huidige coalitieakkoord is een verhouding van minimaal 1.0. Op basis van de berekening uit deze paragraaf blijkt dat verhouding voor de weerstandscapaciteit hieraan voldoet.

Hieronder volgt in grafiekvorm het verloop van de weerstandscapaciteit, de risico’s, het weerstandsvermogen en de weerstandsratio.

Continuïteit
Op basis van de door ons uitgevoerde risico-inventarisatie en ons weerstandsvermogen geven deze jaarstukken een weerstandsratio van 6,5 weer. Dit is een positief beeld.  
Betrekken wij hierbij de geplande onttrekkingen zoals deze in onze begroting 2024 en meerjarenraming 2025-2027 zijn geraamd en vastgesteld, dan daalt ons weerstandsvermogen en onze weerstandsratio fors. Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Neder-Betuwe is van mening dat de normale bedrijfsvoering financieel kan worden voortgezet.

Op basis van het huidige Rijksbeleid worden gemeenten vanaf 2026 geconfronteerd met een aanzienlijke korting op het gemeentefonds. Het rijk en de gemeenten zijn hierover al geruime rijd met elkaar in gesprek. Wanneer dit scenario werkelijkheid wordt, dan heeft dit een forse impact op onze meerjarenbegroting. De financiële gevolgen hiervan en de strategie om op langere termijn financieel gezond te blijven, worden betrokken bij het opstellen van de kadernota 2025-2028.