Leeswijzer opbouw en indeling jaarstukken

In de Begroting 2023 en meerjarenraming 2024-2026 legde u de beleidsvoornemens voor het jaar 2023 vast. In deze jaarstukken leggen wij hierover verantwoording af.
De indeling van de jaarstukken sluit daarom aan op de begroting 2023. Na een voorwoord van het college, een overzicht van de financiële positie met daarin een uiteenzetting van de resultaatbepaling en resultaatbestemming, vindt de verantwoording plaats.

Volgens artikel 24 van het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten moeten de jaarstukken bestaan uit twee delen: het jaarverslag en de jaarrekening.

Het jaarverslag bestaat uit:

• de programmaverantwoording;
• de paragrafen.

De jaarrekening bestaat uit:

• het overzicht van baten en lasten in de jaarrekening en de toelichting;
• de balans en de toelichting;
• de bijlage met de verantwoordingsinformatie over specifieke uitkeringen;
• de bijlage met het overzicht van de gerealiseerde baten en lasten per taakveld.

In deze jaarstukken    is daarnaast voor het eerst een rechtmatigheidsverantwoording  opgenomen. Dit betreft een standaard-modelverantwoording dat gemeenten verplicht  dienen toe  te passen. In de paragraaf bedrijfsvoering geven we hier een inhoudelijke toelichting op.

Het jaarverslag
In de programmaverantwoording is per programma aangegeven in hoeverre het programmabeleid en de voortgang van de door u benoemde ambities op basis van het coalitieprogramma ‘Zorgzaam - Duurzaam - Koersvast’ gerealiseerd zijn. Ook geven we aan welke activiteiten in 2023 hebben bijgedragen aan de verwezenlijking van de door u beoogde doelen.

Programmaplan
Net als in de begroting bestaat het jaarverslag uit zes programma’s en één overzicht:

• Programma 1: Bestuur en Dienstverlening
• Programma 2: Openbare orde en Veiligheid
• Programma 3: Fysieke Leefomgeving
• Programma 4: Economie
• Programma 5: Wmo, Jeugd en Participatiewet
• Programma 6: Onderwijs, Sport en Welzijn
• Algemene dekkingsmiddelen, overhead, VPB, en onvoorzien.

Elk programma kent de volgende opbouw:

• Missie
• Actuele kaderstellende beleidsnota’s
• Verantwoording over de realisatie van de doelen en activiteiten op basis van de  ambities uit de begroting.
  • Hiertoe zijn vanuit de begroting per ambitie de doelenbomen overgenomen en geven we met een 'stoplichtmodel' aan hoe de realisatie is verlopen.
  • Daaronder geven we een tekstuele toelichting op de voortgang. Ook wanneer de realisatie volgens planning verloopt geven we een toelichting.
  • Wanneer de activiteiten zich richten op 2023, zoals aangegeven in de laatste kolom van de tabel, en de activiteiten zijn afgerond dan komt deze activiteit niet terug in de P&C documenten van 2024. Dit markeren we per activiteit waar dit van toepassing is duidelijk en nemen we mee in de toelichting.
• Toelichting op relevante overige ontwikkelingen, onverwachte werkzaamheden of initiatieven die voortkwamen uit het coalitieakkoord onder het kopje 'Overige ontwikkelingen'.
• Beleidsindicatoren
  • De beleidsindicatoren zijn voor zover bekend/beschikbaar opgenomen. Als er niets is ingevuld dan zijn deze indicatoren nog niet beschikbaar.
• Een toelichting op de rol van verbonden partijen binnen het programma:
  • Wat was de betrokkenheid van deze verbonden partij bij de realisatie van dit programma?
  • Welke ontwikkelingen hebben zich in 2023 voorgedaan?

• Verantwoording van de derde ‘w-vraag’ per programma: Wat heeft het gekost?
  • Een tabel met de totale lasten en baten per programma, met daaronder een toelichting op de budgetafwijkingen groter dan € 50.000, zoveel mogelijk op taakveldenniveau.

• Verantwoording lopende investeringen:

• Tabel met de lopende investeringen per programma met daaronder een toelichting van de stand van zaken van de lopende investering beleidsmatig en financieel.

• Verantwoording Mutaties in reserves

• Tabel met de mutaties in reserves per programma met daaronder een toelichting van de budgetafwijkingen groter dan € 50.000 per reserve.

Paragrafen
De paragrafen geven een dwarsdoorsnede van de financiële aspecten van de begroting/jaarstukken. Deze bezien we in elke paragraaf vanuit een ander perspectief. Het gaat vooral om de beleidslijnen voor beheersmatige aspecten die grote financiële gevolgen kunnen hebben en/of van belang zijn voor het realiseren van de programma’s. Deze informatie komt in de begroting/ jaarstukken veelal versnipperd voor en is daardoor minder inzichtelijk. De doelstelling van de paragrafen is dat de gemeenteraad de juiste en integrale informatie krijgt om zijn kaderstellende en controlerende rol ook op de beheersmatige aspecten waar te kunnen maken. De kwaliteit daarvan is immers van groot belang voor een continue, effectieve en efficiënte dienstverlening door de gemeente.

De jaarrekening
De jaarrekening geeft per programma inzicht in de opbouw van het jaarresultaat.
Dit jaarresultaat is als volgt opgebouwd:

• Een resultaat exclusief de mutaties aan reserves (voor bestemming, zonder toevoegingen/onttrekkingen aan reserves).
• Een resultaat van mutaties in reserves (alleen toevoegingen/onttrekkingen aan reserves).
• Een resultaat inclusief de mutaties aan reserves (na bestemming, met toevoegingen/onttrekkingen aan reserves).

Ook de balans met een toelichting op de balansposten is onderdeel van de jaarrekening.

Bijlagen
Bij deze jaarstukken horen twee bijlagen die onderdeel zijn van de jaarrekening:

• Een bijlage met de verantwoordingsinformatie over specifieke uitkeringen. Het gaat hier om de Single Information Single Audit (SISA).
• Een bijlage met het overzicht van de gerealiseerde baten en lasten per taakveld.

Gebruik van kleuren voor weergaven realisatie van het beleid in de doelenbomen
In de jaarstukken gebruiken wij kleuren om de realisatie van het beleid aan te geven.

In de doelenbomen geven we op het niveau van de 2e W-vraag aan of de realisatie op schema ligt: behalen we de beleidsinhoudelijke doelstellingen (naar verwachting) volgens planning of is het al gelukt de doelstellingen te behalen? Voor die voortgang gebruiken wij drie kleuren: rood, oranje en groen.

Gebruik van kleuren voor de voortgang van investeringen
Voor de voortgang op investeringsbudgetten wordt aansluiting gezocht bij de Financiële Verordening Neder-Betuwe 2023. Hierin is opgenomen dat een investeringsbudget dat na 2 jaar niet (volledig) is benut in principe wordt afgeraamd. Lopende kredieten die langer dan twee jaar open staan worden derhalve 'automatisch' oranje gecodeerd.